Wydane przez
Państwowy Instytut Wydawniczy
"Cztery zmierzchy" to książka, która zmieści się do każdej torebki i do kieszeni marynarki. To książka, w której dobrze jest się zaczytać, z którą trudno się rozstać i która pochłania.
Pewien mężczyzna, który niegdyś fabrykował gwoździe miał dobrą żonę, udaną córkę, która hodowała króliki, i wiernego psa, co nocami strzegł domu [s. 5]. Fabrykę porzucił, by pisać. Życie pisarza toczyło się powoli i jedynie ów przymus pisania, nachodzące go postacie z przyszłych książek sprawiały, że musiał znaleźć odosobnienie, by oderwać się od wszelkiej codzienności, by oddać się tylko pisaniu, a w zasadzie słuchaniu historii opowiadanych przez nawiedzających go Egipcjan i zapisywaniu tychże opowieści.
Dziwna to książka. Niby biograficzne impresje, niby fabuła przedstawiająca pobyt pisarza na wsi, a to wszystko przeplecione rozmowami z kotem, obserwacjami popadającego w chorobę psychiczną psa, korespondencją z przyjaciółką, u której narrator przypadkowo zostawił serce, wsłuchiwaniem się w słowa świniarki. Do tego jeszcze dochodzą wspomniani już Egipcjanie, którzy nachodzą, ku jego złości, narratora, a z którymi się ostatecznie autor zaprzyjaźnia ceniąc sobie ich obecność.
Z mieszaniny, z tego, o czym powyżej wyrasta Książka. Zamknięta w niepozornych okładkach kryje w sobie ważne słowa, poetyckość, której na próżno szukać w wielu dzisiejszych bestsellerach.
"Cztery zmierzchy" chciałabym Wam przeczytać; fragment po fragmencie dzielić się z Wami frazami sprawiającymi, że jakoś tak wokół robi się piękniej, spokojniej, inaczej. Czytać Wam jednak nie mogę, więc wybiorę jeden z urywków książki, by zacytować i z tym cytatem Was zostawię z nadzieją, że podobnie do mnie, rozsmakujecie się w prozie Mika Waltariego.
Bo noce były już zupełnie jasne, powierzchnia jeziora miała wtedy lustrzaną gładź, trzciny wznosiły się na mulistym wybrzeżu giętkie i zielone i nie było już dużej różnicy między nocą i dniem. Noce te rozpalały we mnie gorączkę pracy i dużo słów rzucałem na biały, miękki papier. Prawda jest, że pisałem wiele rzeczy zbędnych, ale jeśli wyjść z założenia, że w zasadzie słowa pisane w ogóle są zbędne, to najlepiej skończyć z pisarstwem i pozostać na zawsze fabrykantem gwoździ. Nie jest to wcale najgorsze wyjście, bo fabrykant gwoździ zaoszczędza sobie sporo smutku i rozczarowań, męki i tęsknoty i nie musi znosić upokorzeń albo być wiecznie niezadowolonym z siebie i żyć w ciągłej sprzeczności między ciałem i duchem, lecz prowadzi spokojny i syty żywot własnie wtedy, gdy zdolny jest produkować choćby gwoździe do trumien. [ss. 57-58]
Komentarze