Wydane przez
Wydawnictwo Znak
Dzieło Tadeusza Gadacza jest pierwszą tak wielkiego formatu syntezą dwudziestowiecznej filozofii. Całość policzona jest na dwanaście tomów. Pierwszy tom traktuje o filozofii życia, pragmatyzmie oraz filozofii ducha. Autor omawia postacie szesnastu myślicieli, w tym Nietzschego, Bergsona, Spenglera, Peirce'a, Lavelle'a czy zapoznanego Jankelevitcha. Gadacz przyjmuje taki układ, że daje wprowadzenie do każdego omawianego kierunku filozoficznego, a każdą z postaci opisuje według następującego schematu: Życie i dzieła - Inspiracje i konteksty - Poglądy - Kontynuacje.
Ten układ jest bardzo poręczny. W "Inspiracjach i kontekstach" autor rekonstruuje źródła myśli omawianego filozofa i czyni to za pomocą genezy tekstualnej. Dzięki temu czytelnik dostrzega, że w filozofii dwudziestowiecznej żywe są filozoficzne idee sięgające czasów starożytnej Grecji i, rzecz jasna, wszystkie ważniejsze idee powstałe później. Na przeprowadzonej przez Gadacza genezie tekstualnej skorzystać mogą również badacze filozofii wieków wcześniejszych, a to dzięki analizie współczesnych wątków filozofii Platona, Arystotelesa, Spinozy, Kanta i innych dawniejszych myślicieli. W końcu, jak we Wstępie pisze autor, geneza tekstualna potwierdza ciągłość filozoficznych problemów, a niekiedy prowadzi również do nieoczekiwanych odkryć. Gadacz pisze:
W świetle analizy źródeł to, co wydawało się czyimś niekwestionowanym odkryciem, okazuje się już nie tak całkowicie nowe. I tak, twierdzenie, że jedną z cech filozofii ponowoczesnej jest ironia, prowadzi nas do przekonania, że filozofem ponowoczesnym musiał być już Sokrates, który na ulicach Aten dekonstruował wiedzę i przekonania swoich rozmówców. Natomiast twierdzenie, że inną cechą filozofii ponowoczesnej jest antyfilozoficzność, prowadzi nas do przekonania, że filozofem ponowoczesnym musiał być Pascal, który głosił, że drwić sobie z filozofii to filozofować.
W "Kontynuacjach" przedstawione jest oddziaływanie omawianego myśliciela i przy niektórych postaciach jest to dział dość obszerny.
Gadacz wykonał benedyktyńską wręcz pracę - w całym dziele omówi około 200 postaci, a jego badania opierały się na analizie tekstów źródłowych, materiałów seminaryjnych, wspomnieniowych i korespondencji filozofów. Jak sam stwierdza we Wstępie, dzieło, którego pierwszy tom szczęśliwie już mamy, powstawało od początku lat osiemdziesiątych dwudziestego wieku. Jest to dzieło, jak już wspomniałam, jakiego dotąd nie było. Autor stwierdza, że już od czasu studiów bezskutecznie szukał podręcznika w wyczerpujący sposób omawiającego filozofię XX wieku, ale na podręcznik taki nie trafił:
Natrafiałem jedynie na prace fragmentaryczne i niepełne. Dlatego przed paroma laty, zainspirowany przez Wydawnictwo Znak, postanowiłem zrealizować marzenie młodości i napisać dzieło, którego wówczas bezskutecznie poszukiwałem, a które zaspokoiłoby moje dzisiejsze oczekiwania jako nauczyciela akademickiego, ale także oczekiwania ówczesne jako studenta. Postanowiłem napisać książkę dla siebie, a właściwie sobie, jako obecny profesor dla byłego studenta.
Efekt jest wspaniały. Nie może być inaczej, skoro Historia filozofii XX wieku jest książką napisaną przez profesora Tadeusza Gadacza dla studenta Tadeusza Gadacza.
Tutaj można posłuchać rozmowy z profesorem Gadaczem. Tematem jest oczywiście ostatnia książka, ale nie tylko.
Ten układ jest bardzo poręczny. W "Inspiracjach i kontekstach" autor rekonstruuje źródła myśli omawianego filozofa i czyni to za pomocą genezy tekstualnej. Dzięki temu czytelnik dostrzega, że w filozofii dwudziestowiecznej żywe są filozoficzne idee sięgające czasów starożytnej Grecji i, rzecz jasna, wszystkie ważniejsze idee powstałe później. Na przeprowadzonej przez Gadacza genezie tekstualnej skorzystać mogą również badacze filozofii wieków wcześniejszych, a to dzięki analizie współczesnych wątków filozofii Platona, Arystotelesa, Spinozy, Kanta i innych dawniejszych myślicieli. W końcu, jak we Wstępie pisze autor, geneza tekstualna potwierdza ciągłość filozoficznych problemów, a niekiedy prowadzi również do nieoczekiwanych odkryć. Gadacz pisze:
W świetle analizy źródeł to, co wydawało się czyimś niekwestionowanym odkryciem, okazuje się już nie tak całkowicie nowe. I tak, twierdzenie, że jedną z cech filozofii ponowoczesnej jest ironia, prowadzi nas do przekonania, że filozofem ponowoczesnym musiał być już Sokrates, który na ulicach Aten dekonstruował wiedzę i przekonania swoich rozmówców. Natomiast twierdzenie, że inną cechą filozofii ponowoczesnej jest antyfilozoficzność, prowadzi nas do przekonania, że filozofem ponowoczesnym musiał być Pascal, który głosił, że drwić sobie z filozofii to filozofować.
W "Kontynuacjach" przedstawione jest oddziaływanie omawianego myśliciela i przy niektórych postaciach jest to dział dość obszerny.
Gadacz wykonał benedyktyńską wręcz pracę - w całym dziele omówi około 200 postaci, a jego badania opierały się na analizie tekstów źródłowych, materiałów seminaryjnych, wspomnieniowych i korespondencji filozofów. Jak sam stwierdza we Wstępie, dzieło, którego pierwszy tom szczęśliwie już mamy, powstawało od początku lat osiemdziesiątych dwudziestego wieku. Jest to dzieło, jak już wspomniałam, jakiego dotąd nie było. Autor stwierdza, że już od czasu studiów bezskutecznie szukał podręcznika w wyczerpujący sposób omawiającego filozofię XX wieku, ale na podręcznik taki nie trafił:
Natrafiałem jedynie na prace fragmentaryczne i niepełne. Dlatego przed paroma laty, zainspirowany przez Wydawnictwo Znak, postanowiłem zrealizować marzenie młodości i napisać dzieło, którego wówczas bezskutecznie poszukiwałem, a które zaspokoiłoby moje dzisiejsze oczekiwania jako nauczyciela akademickiego, ale także oczekiwania ówczesne jako studenta. Postanowiłem napisać książkę dla siebie, a właściwie sobie, jako obecny profesor dla byłego studenta.
Efekt jest wspaniały. Nie może być inaczej, skoro Historia filozofii XX wieku jest książką napisaną przez profesora Tadeusza Gadacza dla studenta Tadeusza Gadacza.
Tutaj można posłuchać rozmowy z profesorem Gadaczem. Tematem jest oczywiście ostatnia książka, ale nie tylko.
Komentarze
nie bardzo da się to czytać podczas jedzenia i leżenia w wannie. Ale warto znaleźc czas, by obejrzeć historię filozofii oczyma Profesora:)
Pamiętam jak w studenckich czasach brakowało mi jakiejś sensownej alternatywy dla Tatarkiewicza, wartościowej ale i przystępnej, w nowoczesnym ale nie płytkim ujęciu. Podziwiać należy istotnie ogromną pracę - na pewno łatwiej napisać jest taką rzecz w ujęciu czysto chronologicznym, jak dotąd, ale o ileż bardziej przydatna będzie historia filozofii ujętej nie tylko jako proces lecz także jako dialog myśli ponad czasem, wieczny powrót. Muszę koniecznie ją poznać! Dziękuję za recenzję :)
no właśnie. od "zawsze" jest Tatarkiewicz,a czas jakiś temu odkryłam Coplestona (http://www.iwpax.pl/autor-Frederick-Copleston-141.html) Do nich można dołaczyć dzieło Gadacza, które opisuje tylko XX wiek, ale za to na bardzo wysokim poziomie i jednocześnie bardzo przystępnie. Dużą wartość ma to, na co Ty zwróciłaś uwagę - nie dostajemy poglądów filozofa oderwanych od całej filozoficznej rzeczywistości, ale mamy możliwość przekonania się cóż z jego poglądami robili inni, i skąd u niego pomysł na takie, a nie inne trwierdzenia.
Pozdrawiam i życzę miłego zaczytywania:)
i o to chodzi;)